Preambuła

W trosce o byt i przyszłość Królestwa Valfden

Ja, Król Isentor I Aquila, Wielki Książę Efehidonu; Szlachcic Efehidonu, Hardor, Tykon oraz Weqru, Najwyższy Suweren i Absolut wraz z Radą Królewską i Izbą Lordów reprezentując stany szlacheckie, mieszczańskie i chłopskie pragniemy poprzez udoskonalenie ustroju Valfden, ustanowić sprawiedliwość, zabezpieczyć spokój w kraju, zapewnić wspólną obronę, podnieść ogólny dobrobyt oraz utrzymać dla nas samych i naszego potomstwa dobrodziejstwa wolności, wprowadzam i ustanawiam dla Królestwa Valfden niniejszą konstytucję.
1 dnia hemis, roku 19 II Ery.

Rozdział I: Władza ustawodawcza

§1. Wszelka niniejszym przyznana władza ustawodawcza przysługuje Królowi oraz Izbie Lordów, która składa się z 6 Lordów Elektów.

§2. W skład Izby Lordów wchodzą członkowie wybierani co roku w veris przez ludność Valfden. Nie może zostać członkiem Izby Lordów osoba, która w okresie wyborów nie ma ukończonych 15 lat, nie posiada obywatelstwa Valfden lub przekroczyła portal wiodący na wyspę w okresie krótszym niż miesiąc poprzedzający wybory. W razie wygaśnięcia kadencji jednego z Lordów Elektów władza wykonawcza w osobie Kanclerza Koronnego, zarządza wybory uzupełniające w celu obsadzenia wolnego stanowiska. Izba Lordów wybiera ze swego grona przewodniczącego i inne organy.

§3. Czas, miejsce i sposób przeprowadzania wyborów do Izby Lordów określa się odgórnie. Wraz z 4 tygodniem hemis Kanclerz Koronny organizuje zgłoszenia kandydatów do Izby Lordów. Po upływie 7 dni Kanclerz Koronny rozpoczyna wybory przedstawiając kartę głosowania ludowi Valfden. Wybory trwają przez 24h, tak by z dniem 1 veris nowi Lordowie Elekci mogli zasiąść w Izbie. Zawsze jednak Izba Lordów może w drodze ustawy wydać lub zmienić przepisy w tym przedmiocie.

§4. Quorum wymagane dla ważności uchwał Izby Lordów wynosi ponad połowę jej członków. Jednak również mniejszy skład może odroczyć obrady z dnia na dzień i zostać upoważniony do wymuszenia stawiennictwa nieobecnych członków w trybie i pod groźbą sankcji ustalonych na posiedzeniu. Każda Izba Lordów może uchwalić swój regulamin, pociągać do odpowiedzialności swoich członków za niewłaściwe zachowanie się oraz większością dwóch-trzecich głosów wykluczyć Lorda Elekta.

§5. Lordom Elektom przysługują za pełnione funkcje diety, określone ustawą i wypłacane z królewskiego skarbca. Dieta Lorda Elekta wynosi 280 grzywien tygodniowo. Może zostać zniesiona Lordom Elektom, którzy dopuścili się braku pracy nad ustawami. O zniesienie wynagrodzenia wnosi przewodniczący Izby Lordów. Po wynagrodzenie należy zgłosić się w sali tronowej w niedzielę. Niestawienie się w terminie po odbiór wynagrodzenia prowadzi do jego bezpowrotnej utraty. Po zakończonej kadencji Król może, aczkolwiek nie musi, wyznaczyć Lordom Elektom premie w postaci grzywien i tytułów szlacheckich.

§6. Zanim jakikolwiek projekt, uchwalony przez Izbę Lordów, stanie się ustawą (zostanie wprowadzony do zasad gry), powinien być przedłożony Królowi Valfden. Zatwierdzając projekt Król podpisuje go, w przeciwnym zaś razie zwraca go wraz ze swoimi zastrzeżeniami Izbie Lordów. Jeżeli w wyniku ponownych obrad Izba Lordów większością dwóch-trzecich wypowie się za projektem, wówczas poddaje go ponownemu rozpatrzeniu u monarchy. Każdy projekt ustawy, który w ciągu dziesięciu dni od przedłożenia go Królowi nie został przezeń zwrócony, staje się ustawą, tak jakby został podpisany; nie staje się jednak ustawą, jeżeli sama Izba Lordów zwrot uniemożliwiła, odraczając swoje obrady.

§7. Izba Lordów ma prawo:

• regulować obrót z zagranicą;
• ustalać dla całego obszaru Królestwa Valfden jednolite prawo;
• bić monety, określać ich wartość oraz wartość walut zagranicznych, ustalać jednostki miar i wag;
• ustanawiać urzędy;
• popierać rozwój nauki i użytecznych umiejętności przez zapewnienie na określony czas autorom i wynalazcom wyłącznych praw do ich dzieł czy wynalazków (wyłączność dla organizacji, które zgłoszą swoje projekty do Izby Lordów);
• tworzyć sądy niższe w stosunku do Sądu Valfden;
• określać odpowiedzialność i karać za piractwo i ciężkie przestępstwa popełnione na pełnym morzu;
• wypowiadać wojnę, wystawiać listy kaperskie i wydawać przepisy dotyczące prawa do łupu na lądzie i wodach;
• wydawać przepisy o kierowaniu lądowymi i morskimi siłami zbrojnymi oraz służbie wojskowej;
• stosować środki dla powoływania milicji celem zapewnienia wykonania ustaw, tłumienia powstań i odpierania najazdów;
• sprawować wraz z monarchą na zasadach wyłączności i bez żadnych ograniczeń władzę ustawodawczą w Królestwie Valfden;
• przyjmować, poprawiać i wdrażać wszelkie projekty zgłoszone w ramach inicjatywy obywateli;
• wydawać wszelkie ustawy, które okażą się potrzebne i właściwe dla wykonywania uprawnień wymienionych powyżej oraz wszystkich innych, które niniejsza konstytucja przyznała naczelnym władzom Królestwa Valfden albo poszczególnym ich rodzajom lub funkcjonariuszom.

§8. Izba Lordów nie można wydawać ustaw proskrypcyjnych ani też ustaw działających w wstecz. Pogłówne i inne podatki bezpośrednie można wprowadzać tylko proporcjonalnie do wyników szacunku lub spisu ludności, którego przeprowadzanie wyżej nakazano. Nie będzie się pobierać podatków lub ceł od wywozu przedmiotów z Królestwa Valfden.

§9. Izba Lordów proponuje poprawki do niniejszej konstytucji, ilekroć osiągnie kworum w głosowaniu i uzna to za potrzebne, lub na wniosek minimum 25 obywateli Królestwa Valfden zwołuje obrady z przedstawicielami społecznymi dla zaproponowania poprawek. Każda uchwalona przez Izbę Lordów zmiana w konstytucji wymaga zgody przynajmniej 60% obywateli uczestniczących w życiu społeczności przez ostatni miesiąc, w powszechnym i jawnym referendum zorganizowanym z ramienia Kanclerza Koronnego. W każdym z tych wypadków poprawki uzyskują, zarówno w całej swej treści, jak i intencji, moc równą innym częściom niniejszej konstytucji, ale dopiero po ratyfikowaniu ich przez Króla Valfden. Jednak żadna poprawka nie może w jakiejkolwiek mierze dotyczyć ustępów §1 i §4 Rozdziału I, a żaden obywatel nie może być bez swojej zgody pozbawiony równego prawa głosu w wyborach do Izby Lordów. Nie można również w wyniku ustawy lub zmiany konstytucji pozbawić rodu Aquila tronu, w szczególności zaś przyznanej monarsze władzy wykonawczej, ustawodawczej i sądowniczej.

§10. Żadna ustawa Izby Lordów nie może wprowadzić religii ani zabronić swobodnego praktykowania jej, ograniczać wolności słowa ani prawa ludu do spokojnych zgromadzeń lub do składania naczelnym władzom petycji o naprawienie krzywd.

Rozdział II: Władza feudalna

§1. Żaden Pan ziemski nie może zawrzeć traktatu lub sojuszu ani zawiązać konfederacji, oraz wystawiać listów kaperskich przeciwko Królestwu Valfden. Dopuszcza się wystąpienie przeciwko innym Panom ziemskim korzystając z prawa casus belli.

§2. Żaden Pan ziemski nie może:

• bić monet;
• uznawać za ustawowe środki płatnicze jakichkolwiek środków poza denarem lub grzywną;
• wydawać ustaw proskrypcyjnych ani ustaw działających wstecz lub naruszających zobowiązania umowne i konstytucje Valfden.

§3. Monarcha jest jedyną osobą w Królestwie Valfden, która może nadać tytuł księcia, diuka, margrabiego bądź hrabiego. Wszystkie niższe tytuły mogą zostać nadane przez seniorów swoim wasalom, z jednym wyjątkiem. Tytuł lub ziemię można nadać jedynie osobom z grona szlachty. Tytuł szlachecki może zaś nadać jedynie Król Valfden.

§4. Szlachcic ma pełne prawo do posiadanej ziemi: może dowolnie nią dysponować, przekazać lub sprzedać swym potomkom oraz innym osobom posiadającym tytuł szlachcica. Pan ziemski nie ma prawa przywłaszczyć sobie ziemi innego szlachcica chyba, że skorzysta z zasady casus belli. Z zasady casus belli, czyli w wolnym tłumaczeniu pretekstu do wypowiedzenia wojny można skorzystać tylko i wyłącznie kiedy Pan ziemski, któremu rzucamy wyzwanie został wyjęty spod prawa przez Sąd Valfden, wygnany przez Króla Valfden z dworu lub nie przejawiał żadnej aktywności w królestwie przez 2 marantowe lata (8 miesięcy). W wyniku skorzystania z prawa casus belli szlachcic przejmuje posiadane przez pokonanego szlachcica ziemię. Dopuszczalne jest siłowe przejęcie tytułu jednak tylko w przypadku urzędu barona. Przejęcie wszystkich wyższych tytułów musi zostać pobłogosławione przez Króla Valfden.

§5. Nie wolno ograniczać praw ludu do posiadania i noszenia broni, gdyż bezpieczeństwo wolnego Valfden wymaga dobrze wyszkolonej milicji.

Rozdział III: Władza wykonawcza

§1. Władzę wykonawczą sprawuje Król Valfden oraz Rada Królewska. Tytuł Króla Valfden obowiązuje prawo pierwszeństwa dziedziczenia tronu przysługujące najstarszemu synowi lub najstarszemu potomkowi w linii prostej rodu Aquila. Po ukoronowaniu nowego monarchy wybiera on skład Rady Królewskiej. Rada Królewska jest to organ kolegialny składający się z ministrów konkretnych pięciu dziedzin funkcjonowania państwa. Powołuje ją Król Valfden na własne życzenie obsadzając stanowiska słusznymi osobami zgodnie z własnym poglądem i uznaniem, z wyjątkiem funkcji Kanclerza Koronnego, który wybierany jest spośród gminu w powszechnych wyborach. Czas, miejsce i sposób przeprowadzania wyborów na Kanclerza Koronnego określa się odgórnie. Wraz z 4 tygodniem hemis Marszałek Koronny organizuje zgłoszenia kandydatów. Po upływie 7 dni Marszałek Koronny rozpoczyna wybory przedstawiając kartę głosowania ludowi Valfden. Wybory trwają przez 24h, tak by z dniem 1 veris nowy Kanclerz Koronny mógł zasiąść w Radzie na okres 2 lat (8 miesięcy). Zawsze jednak Izba Lordów może w drodze ustawy wydać lub zmienić przepisy w tym przedmiocie. Radą Królewską przewodzi Kanclerz Koronny, odpowiada za jej poprawne funkcjonowanie i wypełnianie powierzonych radnym obowiązków. Nie może być jednak wyznaczony na stanowisko radnego królewskiego członek Izby Lordów, ani żadna osoba sprawująca honorowo lub odpłatnie urząd (np. Sąd Valfden) w służbie Królestwa Valfden.

§2. Rada Królewska na czele z Kanclerzem Koronnym odpowiada za terminowe i płynne przeprowadzenie wyborów do Izby Lordów. W wyjątkowych okolicznościach może określić czas wyboru Lordów Elektów oraz dzień, w którym lud ma oddać swe głosy; musi to być jednak ten sam dzień na całym obszarze Królestwa Valfden.

§3. Nikt nie może zostać wybrany na urząd Radnego Królewskiego nie będąc obywatelem Królestwa Valfden. Wybrana na ten urząd może być tylko osoba, która ma ukończone szesnaście lat.

§4. W razie usunięcia Króla Valfden lub Radnego Królewskiego z urzędu, jego śmierci, zrzeczenia się lub niezdolności do sprawowania władzy i zadań tego urzędu przechodzą one na Kanclerza Koronnego. Rada Królewska może w drodze wyjątku określić, który członek Rady Królewskiej ma pełnić obowiązki wolnego stanowiska; Radny ten pełni je, dopóki niezdolność ta nie ustanie lub nie nastąpi wybór nowego Radnego.

§5. Radny Królewski otrzymuje cotygodniowo w poniedziałek uposażenie za swoją służbę, którego nie można ani zwiększyć, ani zmniejszyć przez cały czas, na który został wybrany. Wynagrodzenie Radnego Królewskiego wynosi 280 grzywien. Po wynagrodzenie należy zgłosić się w sali tronowej w poniedziałek. Niestawienie się w terminie po odbiór wynagrodzenia prowadzi do jego bezpowrotnej utraty.

§6. Przed przystąpieniem do pełnienia swojego urzędu Radny Królewski składa następującą przysięgę lub ślubowanie: "Przysięgam (lub ślubuję) uroczyście urząd Radnego Królewskiego wiernie sprawować oraz konstytucji Królestwa Valfden dochować, strzec i bronić ze wszystkich swych sił".

§7. Monarcha jest głównodowodzącym armii i floty Królestwa Valfden, jak również milicji poszczególnych gmin, gdy zostaje powołana do służby czynnej Królestwa Valfden. Może żądać od każdego kierownika resortu pisemnej opinii w jakiejkolwiek sprawie, związanej z zadaniami jego urzędu. Stosuje prawo łaski w sprawach o przestępstwa przeciwko Królestwu Valfden.

§8. Za zgodą Izby Lordów, udzieloną większością dwóch-trzecich obecnych Lordów Elektów, Rada Królewska może zawierać traktaty. Ponadto Rada Królewska wyznacza za zgodą Izby Lordów sędziów Sądu Valfden, mianuje ambasadorów, innych pełnomocnych przedstawicieli i konsulów, oraz wszystkich innych funkcjonariuszy Królestwa Valfden na urzędy utworzone ustawą, chyba że konstytucja przewiduje inny tryb obsadzania ich. Król Valfden ma prawo obsadzać wszystkie stanowiska, opróżnione w okresie między sesjami Izby Lordów, powierzając je na czas do zakończenia najbliższej sesji.

§9. Kanclerz Koronny powinien od czasu do czasu kierować do ludu orędzie o stanie Królestwa Valfden, przedstawiając do rozważenia środki, które uważa za potrzebne i właściwe. W razie nadzwyczajnych okoliczności może zwołać nadzwyczajne posiedzenie. Rada Królewska zapewnia ścisłe wykonanie ustaw i zasad panujących na wyspie.

§10. Lord Elekt, Radny Królewski i każdy funkcjonariusz cywilny Królestwa Valfden zostaje usunięty z urzędu w razie postawienia przez Sąd Valfden w stan oskarżenia i skazania za zdradę, przekupstwo lub inne ciężkie przestępstwa albo przewinienia.

Rozdział IV: Władza sądownicza

§1. Władzę sądowniczą Królestwa Valfden sprawuje monarcha, Sąd Valfden oraz takie sądy niższe, jakie z biegiem czasu Izba Lordów ustanowi i utworzy. Sędziowie zarówno Sądu Valfden, jak i niższych sądów pozostają na swym urzędzie, dopóki sprawują go nienagannie. Za swoją służbę Najwyższy Sędzia otrzymuje uposażenie 200 grzywien co tydzień we wtorek, które nie może być obniżone, dopóki pełni swój urząd. Niestawienie się w terminie po odbiór wynagrodzenia w sali tronowej prowadzi do jego bezpowrotnej utraty. Wynagrodzenie przyznawane jest w zależności od wykonanej pracy.

§2. Władza sądowa rozciąga się:

• na wszystkie sprawy rozpatrywane według zasad prawa i słuszności pod rządem niniejszej konstytucji, ustaw Królestwa Valfden albo traktatów, które w ich imieniu zostały lub zostaną zawarte;
• na wszystkie sprawy dotyczące ambasadorów, innych pełnomocnych przedstawicieli i konsulów;
• na wszystkie sprawy z zakresu prawa morskiego;
• na spory, w których Królestwo Valfden są stroną;
• na spory między dwoma lub kilkoma gminami;
• między jedną gminą a obywatelami innej gminy;
• między obywatelami różnych gmin;
• między obywatelami hrabstwa, dystryktu lub gminy, roszczącymi sobie prawa do gruntu, który był przedmiotem nadań, dokonanych przez różnych Panów ziemskich;
• między gminą lub jej obywatelami a obcymi państwami, obywatelami lub poddanymi.

Wszystkie sprawy karne, poza wszczętymi wskutek postawienia w stan oskarżenia przez monarchę, rozpatruje Sąd Valfden, a postępowanie toczy się w tej gminie, w której dane przestępstwa zostały popełnione. Miejsce lub miejsca rozpatrywania spraw o przestępstwo, popełnione poza obszarem którejkolwiek z gmin, określa Izba Lordów w drodze ustawy.

§3. Zdradą przeciwko Królestwu Valfden może być tylko prowadzenie przeciwko niemu wojny albo łączenie się z jego wrogami, udzielanie im pomocy i poparcia. Skazanym za zdradę można być tylko wówczas, gdy sam fakt zostanie wyraźnie stwierdzony zeznaniami dwóch świadków albo przyznany na publicznej rozprawie. Monarcha oraz Sąd Valfden mają prawo wyznaczyć kary za zdradę, ale nie mogą one dotknąć spadkobierców. Dopuszcza się jednak przejęcia mienia skazanego.

§4. W Królestwie Valfden zapewnia się pełną wiarę i uznanie aktom urzędowym, dokumentom i orzeczeniom sądowym. Izba Lordów może w drodze powszechnie obowiązujących ustaw określić środki, dowodzące istnienia takich aktów, dokumentów i orzeczeń, oraz skutki, jakie wywołują.

§5. Obywatele każdej gminy korzystają w innych gminach z wszelkich przywilejów i swobód obywateli miejscowych. Kto będąc oskarżony w jednej gminie o zdradę albo inną zbrodnię lub występek zbiegnie i zostanie ujęty w innej gminie, a władza wykonawcza lub feudalna gminy, z którego zbiegł, zażąda jego wydania, powinien być wydany i odstawiony do gminy, właściwego do orzekania w sprawie o dane przestępstwo. Kto będąc na podstawie ustawodawstwa jednej gminy obowiązany do służby lub pracy zbiegnie do innej gminy, nie może być z mocy obowiązujących tam ustaw lub innych przepisów zwolniony od tej służby lub pracy, lecz powinien być na żądanie wydany tej osobie, która ma prawo do jego służby lub pracy.

§6. Monarcha może włączyć do Królestwa Valfden nowe gminy, dystrykty i hrabstwa, nigdy jednak nie mogą być tworzone lub powstawać nowe twory na obszarze, którym włada już inny Pan ziemski Valfden. Nie można bez zgody monarchy, ciał ustawodawczych zainteresowanych gmin, dystryktów i hrabstw oraz Izby Lordów utworzyć gminy, dystryktu lub hrabstwa przez połączenie dwóch lub więcej części ziemskich.

§7. Królestwo Valfden poręcza każdemu właścicielowi ziemskiemu w ramach niniejszej konstytucji formę rządów, zapewniając każdemu z nich obronę przed najazdem obcego państwa, a na żądanie ciała ustawodawczego lub (gdy nie można zwołać ciała ustawodawczego) władzy wykonawczej - także przed zamieszkami wewnętrznymi.

§8. Prawa ludu do nietykalności osobistej, mieszkania, dokumentów i mienia nie wolno naruszać przez bezzasadne rewizje i zatrzymanie; nakaz w tym przedmiocie można wystawić tylko wówczas, gdy zachodzi wiarygodna przyczyna potwierdzona przysięgą lub zastępującym ją oświadczeniem. Miejsce podlegające rewizji oraz osoby i rzeczy podlegające zatrzymaniu powinny być w nakazie szczegółowo określone.

§9. Nikt nie może być pociągnięty do odpowiedzialności za zbrodnię główną lub inne hańbiące przestępstwo bez aktu oskarżenia uchwalonego przez monarchę lub Sąd Valfden z jego własnej inicjatywy lub na wniosek prokuratora, chyba, że chodzi o sprawę dotyczącą lądowych lub morskich sił zbrojnych albo milicji w czynnej służbie podczas wojny lub niebezpieczeństwa publicznego. Nie wolno też nikomu za to samo przestępstwo wymierzać dwukrotnie kary na życiu lub zdrowiu. Nikt nie może być zmuszony do zeznawania w sprawie karnej na swoją niekorzyść, ani tez zostać bez prawidłowego wymiaru sprawiedliwości pozbawiony życia, wolności lub mienia.

§10. Nie będzie w Królestwie Valfden lub jakimkolwiek miejscu podległym ich władzy ani niewolnictwa, ani przymusowych robót, chyba jako kara za przestępstwo, którego sprawca został prawidłowo skazany.

Rozdział V: Zapisy powszechne

§1. Niniejsza konstytucja i zgodnie z nią wydane ustawy Królestwa Valfden oraz wszystkie traktaty, które zostały lub zostaną zawarte z ramienia Królestwa Valfden, stanowią najwyższe prawo krajowe. Jest ono wiążące dla sędziów każdej gminy, nawet gdyby było sprzeczne z lokalnym prawem lub ustawą.

§2. Lordowie Elekci, członkowie ciał ustawodawczych poszczególnych gmin oraz wszyscy funkcjonariusze władz wykonawczych i sądowych, zarówno Królestwa Valfden, jak też poszczególnych gmin, obowiązani są złożyć przysięgę lub ślubowanie, że będą służyć niniejszej konstytucji. Nigdy jednak powierzenie w służbie Królestwa Valfden jakiegoś urzędu lub funkcji publicznej nie może być uzależnione od wyznania wiary.

§3. Uprawnienia, których konstytucja nie powierzyła Królestwu Valfden ani nie wyłączyła z właściwości poszczególnych ziem, przysługuje nadal poszczególnym Panom ziemskim bądź ludowi.

§4. Nie może zostać Lordem Elektem ani Radnym Królewskim albo Sędzią ani też sprawować w służbie Królestwa Valfden lub poszczególnej gminy jakiegokolwiek urzędu cywilnego lub wojskowego kto poprzednio złożył przysięgę na konstytucję Królestwa Valfden, a następnie wziął udział w powstaniu lub buncie przeciwko niej albo udzielał jej wrogom pomocy lub poparcia. Jednak niezdolność ta może być zniesiona przez monarchę.

§5. Żadna ustawa zmieniająca wynagrodzenie Lordów Elektów i Radnych Królewskich nie może wejść w życie przed wyłonieniem owych organów w nowej kadencji.

Rozdział VI: Zapisy końcowe

§1. Ratyfikowanie niniejszej konstytucji przez Króla Isentora I Aquila będzie dostateczne dla jej wejścia w życie w stosunkach Królestwa Valfden.

§2. Przyjęto przez Króla Valfden pierwszego dnia hemis roku Pańskiego dziewiętnastego, a roku trzydziestego pierwszego od utworzenia Królestwa Valfden. W dowód czego podpisuję się pod tym pismem swym nazwiskiem: Isentor I Aquila.